Justyna Beata Zakrzewska
Biegły rewident, ACCA Member
Prezes Zarządu Account Sp. z o.o.
O TYM, ŻE ZA UCZESTNICTWO W FIRMOWEJ WIGILII TRZEBA ZAPŁACIĆ FISKUSOWI I CO Z TEGO WYNIKA MÓWI JUSTYNA B. ZAKRZEWSKA, BIEGŁY REWIDENT, ACCA MEMBER, PREZES ZARZĄDU ACCOUNT SP. Z 0.0.
W okresie przedświątecznym wielu pracodawców decyduje się na zorganizowanie dla swoich pracowników firmowej wigilii. Kolędy, wigilijne potrawy, prezenty, a przede wszystkim wspólnie spędzony czas mają nam umilić przedświąteczny okres i być okazją do lepszego poznania ludzi, których codziennie widujemy w pracy. Dla fiskusa nie ma znaczenia, że w programie wigilijnego spotkania firmowego znajdzie się przemówienie prezesa zarządu podsumowujące osiągnięte wyniki, wręczane będą wyróżnienia i nagrody dla pracowników, przedstawione będą informacje dotyczące planów i strategii dalszego działania spółki. Nie ma znaczenia również dzielenie się opłatkiem oraz składanie sobie życzeń świątecznych i noworocznych, jak również wręczanie symbolicznych prezentów przez mikołaja, co czynić ma zadość wielowiekowej polskiej tradycji. Fiskus i tak potraktuje takie spotkania jako okazję do uzyskania dodatkowych pieniędzy. Urząd skarbowy stoi na stanowisku, że udział w spotkaniu wigilijnym jest dla pracownika przychodem, od którego należy zapłacić podatek.
Zgodnie z zapisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek należy zapłacić od wszystkich dochodów, z wyjątkiem zwolnionych lub tych, od których ustawodawca zrezygnował z poboru podatku. Analizując dalej zapisy ustawy dowiadujemy się, że źródłem przychodów, od których należy zapłacić podatek, są m. in. pieniądze otrzymane lub postawione do naszej dyspozycji za wykonaną pracę oraz wartość świadczeń otrzymanych w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wynika z tego, że naszym przychodem są nie tylko otrzymane pieniądze, ale i świadczenia, które przybrały postać rzeczy, usług, bądź udostępniania rzeczy lub praw. Stosowanie tych przepisów w życiu, do czego są zobligowani pracodawcy chcący zorganizować spotkania wigilijne dla pracowników, oznacza zaliczenie do przychodów podlegających opodatkowaniu wartości spotkań o charakterze imprez integracyjnych, w tym spotkań wigilijnych.
To jednak nie koniec problemów związanych z organizacją firmowej wigilii. Ustaliliśmy już, że musimy opodatkować uczestnictwo w takim spotkaniu. Następnym krokiem jest ustalenie wartości,jaką należy opodatkować. Zdaniem fiskusa wartość nieodpłatnego świadczenia związanego z uczestnictwem pracownika w wigilii należy obliczyć, dzieląc łączną kwotę jej zorganizowania przez liczbę zaproszonych pracowników (wszystkich, jeśli spotkanie jest przewidziane dla wszystkich pracowników i nie trzeba potwierdzać swojej obecności) lub tych, którzy zadeklarowali swój udział (jeżeli takie deklaracje zbierano i sporządzono listę chętnych do udziału w spotkaniu) i tak ustaloną kwotę jednostkową należy w pierwszym przypadku przypisać wszystkim pracownikom, zaś w drugim przypadku pracownikom, którzy zadeklarowali chęć udziału w spotkaniu. Fiskusa nie interesuje, kto ile zjadł świątecznych przysmaków i wypił świątecznego kompotu, przychód jest taki sam dla wszystkich uczestników i należy go opodatkować. jeśli ktoś z uczestników nie wpisze się na listę uczestników a przyjdzie na wigilijne spotkanie, narazi swoich kolegów, którzy się na listę uczciwie wpisali, na zapłatę wyższego podatku.
Aby świadomość konieczności zapłaty podatku w związku z uczestnictwem w spotkaniu wigilijnym nie wpływała negatywnie na doznania smakowe jego uczestników, wielu większych pracodawców decyduje się na pokrycie kosztów organizacji takiego spotkania ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Ale czy jest to prawidłowe podejście i czy zwalnia uzyskane dochody z obowiązku zapłaty podatku?
Celem Funduszu jest zaspokajanie potrzeb socjalnych pracowników uprawnionych do korzystania ze środków zgromadzonych na wyodrębnionym koncie. Sformułowanie to nie ma charakteru normy bezwzględnie obowiązującej, a jej realizacja zależy od możliwości finansowych oraz organizacyjnych pracodawcy.
Z analizy zapisów ustawy o Zakładowym Funduszu wynika, że przyznawanie usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależniona powinna być przede wszystkim od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu, a kryteria socjalne należy stosować do każdego rodzaju pomocy socjalnej, zarówno płacowej, jak i pozapłacowej, również przy organizowaniu imprez dla pracowników. W związku z powyższym sfinansowanie lub dofinansowanie z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych winno być skierowane imiennie do. osób uprawnionych do korzystania z jego środków. Imienne kierowanie pomocy z funduszu poprzedzać musi ocena, czy danej osobie będzie przysługiwać pomoc i jaka będzie wielkość tej pomocy. A zatem organizacja imprezy okolicznościowej nie powinna być finansowana ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, jeżeli nie uzależnia się przyznawania tego świadczenia od sytuacji życiowej, rodzinnej lub materialnej osoby uprawnionej do korzystania z tego funduszu. Na takim stanowisku stoją też sądy wydając swoje wyroki.
Nie jest również podstawą do sfinansowania ze środków funduszu zapis w prawie podatkowym, mówiący że wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika świadczeń rzeczowych oraz otrzymywanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w calości ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lub funduszy związków zawodowych łącznie do wysokości nieprzekraczającęj w roku podatkowym kwoty 380 zł, bo zdaniem fiskusa wartość spotkania integracyjnego nie jest świadczeniem rzeczowym. Takie stanowisko organów podatkowych wyklucza możliwość niedodania uczestnikom spotkania udziału w wigilii firmowej do przychodów podlegających opodatkowaniu. Ze zwolnienia w limitowanej części, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł, korzystają jedynie świadczenia o charakterze rzeczowym, np. paczki świąteczne, wartość biletów do kina, teatru, muzeum czy karnetu na basen. Podsumowując: fiskus stoi na stanowisku, że sama możliwość wzięcia udziału w spotkaniu, jeżeli pracownik nie będzie musiał potwierdzać swojej obecności, lub też udział w imprezie integracyjnej zorganizowanej przez pracodawcę prowadzi do powstania u pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.